پرفروغ کردن چشم مسلح علم کشور با تزریق اعتبارات - وبلاگ پیشرو

به گزارش وبلاگ پیشرو، با افتتاح ساختمان مجموعه آزمایشگاهی تحقیق و توسعه چشمه نور ایران محققان امیدوارند با تزریق اعتبارات آن و امکان سیطره آنها بر مواد، جهش علمی جدیدی در کشور در راستای توسعه فناوری صورت گیرد.

به گزارش وبلاگ پیشرو، طرح شتابگر ملی به عنوان یکی از بزرگترین طرح های علمی کشور در مجموعه ای به نام چشمه نور در شمال شهر قزوین اجرا می گردد. این شتابگر به عنوان یک آزمایشگاه بزرگ علمی با تمرکز بر روی پرتوهای سیکلوترون (پرتوهای نوری بسیار درخشنده) راه را برای اجرای تحقیقات رشته های مختلف هموار می سازد؛ از این رو است که متخصصان پروژه چشمه نور ایران این شتابگر را یک شتابگر سنکروترون می دانند و انتظار می رفت که ساخت این ماشین تا سال 2020 در شهر قزوین به انتها برسد، ولی به علت عدم تزریق اعتبارات پیشرفت قابل توجهی نیافته است.

طرح چشمه نور ایران (شتابگر ملی) به عنوان یکی از طرح های کلان کشور در راستای سند منظره 1404 در سال 1388 در معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری به تصویب رسید و ماموریت اجرای این طرح بزرگ ملی در 15 فروردین 1388 طی توافق نامه ای به پژوهشگاه دانش های بنیادی سپرده شد.

این طرح، مجتمع بزرگی از شتابگرهای پیچیده، ابزارهای تجربی و آزمایشگاه های متنوعی است که در دهه های آینده، نیروی محرکه اصلی برای رسیدن به اهداف علمی و مهندسی مهم کشور خواهد بود. این طرح ملی اولین تسهیلات آزمایشگاهی در مقیاس بزرگ برای پژوهش های بین رشته ای در ایران است و انتظار می رود پس از تاسیس آن، سالانه هزاران دانشمند و محقق از این آزمایشگاه ملی، برای انجام تحقیقات خود استفاده نمایند.

این طرح پس از طراحی مفهومی و پایه، طی یکی دو سال اخیر با تزریق اعتباراتی عملیات ساختمانی آن شروع شد و در تیرماه امسال نیز با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری ساختمان مجموعه آزمایشگاهی تحقیق و توسعه طرح چشمه نور ایران به بهره برداری رسید. این اقدام با تزریق اعتباراتی بالغ بر 100 میلیارد تومان از سوی این معاونت اجرا شده است.

هدف اصلی این طرح ملی، ایجاد اولین آزمایشگاه مقیاس بزرگ برای انجام تحقیقات نانو فناوری و مطالعات بین رشته ای و برطرف احتیاجهای فنی و تخصصی دانشمندان و محققان کشور است و طراحی و توسعه مواد و ترکیبات نو با ساختارهای استراتژیک، طراحی و ساخت داروهای نو و انجام تحقیقات و آزمایش های پزشکی، ساخت بافت های مصنوعی و پیوند اندام، نوآوری در صنایع فراوری انواع مواد، آزمایش و تحقیق در خوردگی فلزات، آلیاژها و انواع مواد غذایی و بهداشتی از جمله اهداف کاربردی آن به شمار می رود.

دکتر جواد رحیقی، مدیر سابق طرح چشمه نور ایران و از محققان پژوهشگاه دانش های بنیادی در گفت وگو با وبلاگ پیشرو، طرح شتابگر ملی را یکی از بزرگترین طرح های علمی کشور در مجموعه ای به نام چشمه نور در شمال شهر قزوین دانست و گفت: این طرح ملی به عنوان یک آزمایشگاه بزرگ تحقیقاتی با تمرکز بر روی پرتوهای سیکلوترون (پرتوهای نوری بسیار درخشنده) راه را برای اجرای تحقیقات رشته های مختلف هموار می نماید و حوزه های مختلف پزشکی، فیزیک، شیمی، الکترونیک، کشاورزی، داروسازی، صنعت و غیره در طرح شتابگر ملی توسعه می یابند.

وی با اشاره به جزئیات اجرای طرح چشمه نور ایران اظهار کرد: مرحله پایه و جزئیات طراحی آن به انتها رسیده است، ولی مساله اصلی ادامه این طرح، مسائل اقتصادی است.

رحیقی، مهمترین بخش اجرای این طرح را ایجاد زیرساخت هایی چون آموزش پرسنل و انتخاب زمین مناسب، ردیف بودجه و تامین نیروی انسانی متخصص دانست و یادآور شد: اینها مسائل زیربنایی است که برای این طرح کلان ملی تدارک دیده شده و آماده سازی این زیرساخت ها موجب پیشرفت این پروژه شده است.

این محقق پژوهشگاه دانش های بنیادی با تاکید بر اینکه این طرح دارای پیشرفت 20 درصدی است، یادآور شد: برای پیشرفت این طرح احتیاج به صرف هزینه ها و اعتبارات لازم، است تا با توجه به زیر ساخت هایی که ایجاد شده است، به سرعت این طرح پیشرفت کند.

به گفته وی زمینه نیروی انسانی متخصص یکی از احتیاجمندی های این طرح است که در ابتدای اجرای این طرح در کشور نیروی انسانی متخصص نداشتیم، ولی اکنون نیروی انسانی آن در کشور وجود دارد.

وی تاکید نمود: زیر ساخت های این طرح آماده است و کشور در این چند سال دانش های این طرح را کسب نموده است، ضمن آنکه مشاوران خارجی در کنار ما قرار دارند و قادر خواهیم بود طرح چشمه نور ایران را به جلو ببریم، به شرط آنکه دولت تصمیم بگیرد که در زیر ساخت های مهم علمی یاری کند. این یاری ها تا به امروز نبوده و یا کم بوده است.

رحیقی، چشمه نور را چشم محققان در اجرای تحقیقات توصیف کرد و گفت: برای فراوری مواد نو، فراوری سیمان با بیشترین استحکام، فراوری رنگ، شناسایی سلول های سرطانی و در بسیاری از موارد محققان به چشمی مجهز به اشعه ایکس احتیاج دارند و این طرح درخشان به اندازه 10 به قوه 12 مرتبه قوی تر از یک دستگاه اشعه ایکس است.

رحیقی در انتها اضافه نمود: بر این اساس است که این تجهیزات فناورانه کاربردهای بسیاری از شیمی تا پزشکی، زمین شناسی و مواد دارد.